Baskı Altında Düzenlenen Vasiyetnamenin İptali Mümkün mü?
- Baskı Altında Düzenlenen Vasiyetnamenin İptali Mümkün mü?
- Baskının İspatı Nasıl Yapılır?
- Baskı Altında Yapılan Vasiyetnamenin Geçerliliği
- Hangi Durumlar Baskı Sayılmaz?
- Kaynak
Birçok kişi şu soruyu sorar: “Annem ya da babam baskı altında kalarak vasiyetname düzenlediyse, bu vasiyet geçerli mi?” Türk Medeni Kanunu bu konuda oldukça açıktır. Eğer vasiyetname korkutma, tehdit, zorlama ya da hile ile düzenlenmişse, iptal edilmesi mümkündür.
Hayatın olağan akışında yaşlı veya hasta bir kişinin kolayca etkilenmesi, çevresindekilerin yönlendirmesine açık hale gelmesi sık görülen bir durumdur. Örneğin; “Eğer mallarını bana bırakmazsan sana bakmam” şeklinde bir baskı ya da “Bunu imzalamazsan seni evden kovarız” tarzı tehditler, miras bırakanın özgür iradesini ortadan kaldırır. Bu şartlar altında düzenlenen vasiyetnamenin iptali için dava açılabilir.
Baskının İspatı Nasıl Yapılır?
Vasiyetnamenin baskı altında düzenlendiğini iddia eden kişi, bu durumu delillerle ispat etmek zorundadır. Mahkemeler, “miras bırakan gerçekten özgür iradesiyle mi hareket etti, yoksa baskı altında mı kaldı?” sorusunun cevabını arar.
İspat için kullanılabilecek başlıca deliller şunlardır:
- Tanık ifadeleri: Aile bireyleri, komşular veya bakımını üstlenen kişiler, vasiyetnamenin baskı altında yapıldığını doğrulayabilir.
- Yazılı belgeler veya mesajlar: Tehdit içerikli yazışmalar, mektuplar ya da telefon kayıtları.
- Sağlık raporları: Miras bırakanın yaşı, hastalıkları veya psikolojik durumu, baskıya açık olup olmadığını gösterebilir.
Yargıtay kararlarında da görüldüğü üzere, salt “baskı vardı” demek yeterli değildir; iddia mutlaka somut kanıtlarla desteklenmelidir.
Baskı Altında Yapılan Vasiyetnamenin Geçerliliği
Türk Medeni Kanunu’na göre, özgür irade olmadan yapılan hiçbir ölüme bağlı tasarruf geçerli sayılmaz. Yani miras bırakanın iradesi, baskı veya tehdit ile şekillendirilmişse, bu vasiyetname baştan itibaren sakattır.
Örneğin; kanser hastası bir babanın, “Sana bakmam” tehdidi altında tek malını bir çocuğuna bırakması, geçerli bir tasarruf değildir. Bu durumda vasiyetnamenin iptali davası açılarak, mirasın adil biçimde paylaşılması sağlanabilir.
Burada dikkat edilmesi gereken nokta, mahkemelerin her somut olayı ayrı değerlendirmesidir. İspatlar yeterli görülürse, baskı altında düzenlenen vasiyetnamenin iptaline karar verilir. Aksi halde dava reddedilebilir.
Hangi Durumlar Baskı Sayılmaz?
Her aile içi tartışma ya da mirasla ilgili konuşma, baskı olarak kabul edilmez. Mahkemeler, baskının ciddi, haksız ve hukuka aykırı bir tehdit oluşturup oluşturmadığını araştırır.
Örneğin;
- “Evini bana bırakırsan daha iyi ilgilenirim” şeklindeki bir ikna girişimi tek başına baskı sayılmaz.
- Ya da miras bırakanın kendi isteğiyle, duygusal bağları nedeniyle bir kişiyi tercih etmesi, iptal sebebi değildir.
- Baskının kabul edilebilmesi için, kişinin canına, malına, özgürlüğüne yönelik açık bir tehdit veya zorlama bulunması gerekir.
Dolayısıyla, vasiyetnamenin iptali davasında, baskı iddiasının soyut ifadelerden ibaret olması yeterli değildir. İspatlar ve delillerle desteklenmesi gerekir.
Kaynak
Bu içerik, miras hukuku alanındaki güncel bilgiler ışığında hazırlanmıştır. Baskı, tehdit veya aldatma altında düzenlenen vasiyetnamelerin iptaliyle ilgili daha detaylı bilgi için şu bağlantıyı inceleyebilirsiniz: Vasiyetnamenin İptali Davası – mustafakok.av.tr
