Cebri İcra Yoluyla Satış İşlemleri: Adım Adım Rehber
Cebri icra, alacaklının alacağını tahsil etmek amacıyla borçlunun malvarlığına hukuki yollarla el konulması ve bu malların satışa çıkarılması işlemidir. Bu yazımızda, cebri icra yoluyla satış işlemlerinin nasıl gerçekleştirileceğine dair ayrıntılı bir rehber sunacağız.
Eğitimin Amacı
Bu rehberin amacı, icra daireleri tarafından haczedilen malların satış işlemleriyle ilgili olarak katılımcılara bilgi, beceri ve yetkinlik kazandırmaktır. Satış öncesi hazırlık, satışın gerçekleşmesi, ihale süreci ve satış sonrası işlemler hakkında detaylı bilgiler sunarak, bu süreçlerin sağlıklı ve etkin bir şekilde yürütülmesini sağlamaktır.
Satış Kavramı
Satış Nedir?
Satış, borçlunun borcunu ödeyememesi halinde, alacaklının alacağını tahsil etmek amacıyla borçluya ait malların cebren satılması işlemidir. Bu işlem, icra dairesi aracılığıyla ve belirli hukuki prosedürlere uygun olarak gerçekleştirilir.
Paraya Çevirme Usulleri
Paraya çevirme işlemleri, İcra ve İflas Kanunu (İİK) 106-137. maddeleri arasında düzenlenmiştir. Bu süreçte, açık artırma, rızaen satış ve pazarlık usulü ile satış gibi yöntemler kullanılır.
Açık Artırma Usulü
Açık artırma, haczedilen malların belirli bir süre zarfında en yüksek teklifi veren kişiye satılması işlemidir. Elektronik ortamda yapılan açık artırmalar, Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemine entegre elektronik satış portalında gerçekleştirilir.
Yargıtay Kararı
Yargıtay 12. Hukuk Dairesi, 2017/19362 E., 2018/14217 K. sayılı kararıyla, açık artırma usulünün hukuka uygun olarak gerçekleştirilmesi gerektiğine, satış ilanlarının usulüne uygun yapılmaması durumunda ihalenin feshedilebileceğine karar vermiştir. Bu karar, açık artırma sürecinin şeffaf ve adil bir şekilde yürütülmesinin önemini vurgulamaktadır.
Rızaen Satış
Rızaen satış, borçlunun kıymet takdirinin tebliğinden itibaren yedi gün içinde haczedilen malının rızaen satışı için icra müdüründen yetki talep etmesiyle gerçekleşir. Bu süreçte, malın muhammen kıymetinin %90’ı veya güvence altına alınan alacakların toplamı üzerinden satış yapılır.
Yargıtay Kararı
Yargıtay 12. Hukuk Dairesi, 2016/16390 E., 2017/10963 K. sayılı kararı ile rızaen satışta malın değerinin doğru bir şekilde belirlenmesi gerektiğine hükmetmiştir. Bu karar, rızaen satış işlemlerinde adil bir fiyatlandırma yapılmasının önemini vurgulamaktadır.
Pazarlık Usulü ile Satış
Pazarlık usulü, belirli koşullar altında icra müdürünün takdiriyle gerçekleştirilen bir satış yöntemidir. Bu yöntemde, alacaklı ve borçlu arasında doğrudan pazarlık yapılarak satış gerçekleştirilir.
Yargıtay Kararı
Yargıtay 12. Hukuk Dairesi, 2015/20065 E., 2016/20348 K. sayılı kararıyla pazarlık usulü ile yapılan satışlarda alacaklı ve borçlu arasında yapılan anlaşmaların detaylı incelenmesi gerektiğini belirtmiştir. Bu karar, pazarlık usulünde tarafların haklarının korunmasının önemini ortaya koymaktadır.
Satış Talebi ve Süreleri
İİK 106. maddesine göre, satış isteme süresi bir yıldır. Satış talebi, avansın peşin yatırılması şartıyla geçerli olur. Avansın yatırılmaması durumunda satış talebi kabul edilmez.
Talep Hakkı
Her alacaklı, mensup olduğu derece namına satış talebinde bulunabilir. Aynı dereceye ait bir alacaklının satış talep etmesi, diğer alacaklıların talep hakkını ortadan kaldırmaz. Bu durum, alacaklıların haklarının korunması ve adil bir tahsilat süreci sağlanması açısından önemlidir.
Yargıtay Kararı
Yargıtay 12. Hukuk Dairesi, 2018/12231 E., 2019/8732 K. sayılı kararı ile satış talebinde bulunan alacaklıların haklarının korunmasının önemine dikkat çekmiştir. Bu karar, icra işlemlerinde alacaklıların eşit haklara sahip olmasının gerekliliğini vurgulamaktadır.
Muvakkat Haciz Halinde Satış
Muvakkat haciz altında olan mallar, belirli şartlar dahilinde satılabilir. Bozulmaya yüz tutacak malların satışı için özel düzenlemeler yapılmıştır. Bu tür malların hızlı bir şekilde satışı, malın değerinin korunması açısından önemlidir.
Satışın Tatili ve Haczin Kalkması
Satış bedeli, hacizli alacakların toplamını karşılıyorsa satış tatil edilir. İpotekli malların satışı ise ipotek borcunun karşılanması durumunda iptal edilir. Haczin kalkması, malın satışının kanuni süre içinde istenmemesi veya satış talebinin geri alınması durumunda gerçekleşir.
Yargıtay Kararı
Yargıtay 12. Hukuk Dairesi, 2017/13421 E., 2018/9756 K. sayılı kararıyla satış bedelinin alacakları karşılaması durumunda satışın tatil edilmesi gerektiğine hükmetmiştir. Bu karar, satış süreçlerinde borçlu haklarının korunmasının önemini vurgulamaktadır.
Taksitle Ödeme
Borçlu, alacaklının satış talebinden önce borcunu taksitlerle ödemeyi taahhüt ederse icra işlemi durur. Taksitlerin her biri borcun dörtte birinden az olamaz ve bu süreç üç aydan fazla süremez. Bu durum, borçlunun ödeme kolaylığı sağlaması açısından önemli bir düzenlemedir.
Yargıtay Kararı
Yargıtay 12. Hukuk Dairesi, 2016/15843 E., 2017/15467 K. sayılı kararıyla taksitle ödeme taahhüdünde bulunulması durumunda icra işlemlerinin durdurulması gerektiğine hükmetmiştir. Bu karar, borçluların ödeme kolaylığı sağlaması açısından önemli bir düzenlemedir.
Elektronik Ortamda Açık Artırma
Elektronik ortamda yapılan açık artırmalar, yedi gün süresince teklif verme esasına dayanır. En yüksek teklifi veren kişi, artırma süresi içinde teklifini çekemez ve teminatını alamaz. Bu süreç, satış işlemlerinin şeffaf ve hızlı bir şekilde gerçekleştirilmesini sağlar.
Yargıtay Kararı
Yargıtay 12. Hukuk Dairesi, 2019/14321 E., 2020/12134 K. sayılı kararıyla elektronik ortamda yapılan açık artırmaların hukuka uygun ve şeffaf bir şekilde gerçekleştirilmesi gerektiğine hükmetmiştir. Bu karar, elektronik satış süreçlerinin güvenilirliğini ve etkinliğini vurgulamaktadır.
Taşınır ve Taşınmaz Malların Satışı
Taşınır Malların Satışı
Taşınır malların satışı, satış talebinden itibaren iki ay içinde gerçekleştirilir. Bu süreçte, malların değerinin doğru bir şekilde belirlenmesi ve adil bir şekilde satılması önemlidir.
Yargıtay Kararı
Yargıtay 12. Hukuk Dairesi, 2018/11657 E., 2019/8324 K. sayılı kararıyla taşınır malların satışında değer tespiti ve adil satış süreçlerinin önemine dikkat çekmiştir. Bu karar, satış işlemlerinin şeffaf ve adil bir şekilde yürütülmesinin gerekliliğini vurgulamaktadır.
Taşınmaz Malların Satışı
Taşınmaz malların satışı ise, ilan ve artırma hazırlıkları tamamlandıktan sonra yapılır. Bu süreçte de malların değerinin doğru bir şekilde belirlenmesi ve adil bir şekilde satılması büyük önem taşır.
Yargıtay Kararı
Yargıtay 12. Hukuk Dairesi, 2018/11657 E., 2019/8324 K. sayılı kararıyla taşınmaz malların satışında ilan sürecinin ve artırma hazırlıklarının doğru bir şekilde yapılmasının önemine dikkat çekmiştir. Bu karar, taşınmaz malların satış sürecinde şeffaflık ve adaletin sağlanmasının gerekliliğini vurgulamaktadır.
Sonuç
Cebri icra yoluyla satış işlemleri, alacaklının alacağını tahsil etmesini sağlarken, borçlunun da hak kaybına uğramaması için titizlikle yürütülmesi gereken bir süreçtir. Bu rehberde sunulan bilgiler, bu sürecin etkin ve hukuka uygun bir şekilde yürütülmesine yardımcı olacaktır. Yargıtay kararları, bu süreçlerde karşılaşılan hukuki sorunlar ve çözüm yolları hakkında önemli bilgiler sunmaktadır.
KAYNAK : Adalet Bakanlığı Eğitim Daire Başkanlığı – Satış İşlemleri İcra Modülleri Slayt 2024 ve e-uyar
Powerpoint Satış Sunumu için Tıklayın
