Haciz Tatbik Edilmiştir Ne Demek? Anlamı ve Uygulama Süreci
Haciz Tatbik Edilmiştir Ne Demek?
“Haciz tatbik edilmiştir” ifadesi, bir icra takibi sonucunda borçlunun mallarına, alacaklarına veya haklarına yasal yollarla el konulduğunu ifade eder. Bu işlem, alacaklının talebiyle ve İcra ve İflas Kanunu’na uygun şekilde gerçekleştirilir. Haciz, borçlunun malvarlığı üzerindeki tasarruf hakkını kısıtlayan bir uygulamadır ve icra müdürlükleri tarafından yürütülür.
İcra müdürlüğü, alacaklının başvurusunu aldıktan sonra gerekli prosedürleri tamamlayarak haciz işlemini uygular. Örneğin, taşınmaz mallara, araçlara veya banka hesaplarına haciz konulabilir. Bu süreç, alacaklının hakkını korumayı ve borçlunun borcunu ödemesini sağlamayı amaçlar.
Haciz Süreci Nasıl İşler?
İİK’nın 78. maddesi uyarınca, ödeme emrini tebliğ alan borçlu, ödeme süresi dolduktan ve borcunu ödemedikten sonra mallarının, hak ve alacaklarının haczedilmesine maruz kalabilir. Haciz işlemi yalnızca alacaklının talebi üzerine yapılabilir. İcra müdürü, kendiliğinden haciz uygulayamaz.
Haciz işlemini gerçekleştiren yer, esas takibin yapıldığı yerin icra dairesidir. Ancak haczedilecek mal başka bir icra dairesinin yetki alanında bulunuyorsa, esas icra dairesi yetkili daireye talimat yazarak işlemi gerçekleştirir. Resmi sicile kayıtlı malların (örneğin taşınmazlar veya araçlar) haczi ise esas icra dairesince yapılır.
Haciz İşlemlerinde Süreler ve Talepler
İİK’nın 79. maddesine göre, alacaklının haciz talebinden itibaren icra müdürü, 3 gün içinde haciz işlemini gerçekleştirmekle yükümlüdür. Haciz için borçlunun mal beyanında bulunması şart değildir. Ödeme süresinin dolması ve borcun ödenmemesiyle birlikte, alacaklı 1 yıl içinde haciz talebinde bulunmazsa bu hakkı düşer.
Hangi Mallar Haczedilemez?
Haciz işlemi bazı mallar için sınırlandırılmıştır. İİK’nın 82. maddesi gereği, borçlunun ve ailesinin temel ihtiyaçlarını karşılayan mallar ile sosyal hayatını sürdürebilmesi için gerekli olan eşyalar haczedilemez. Ayrıca, bazı hak ve alacaklar tamamen veya kısmen hacze konu edilemez. Borçlu, haczedilemeyecek mallar için süresi içinde icra mahkemesine şikayette bulunabilir.
Borçlunun Hacizli Mallarını Satışa Çıkarma Hakkı
Borçlu, İİK’nın 111. maddesi uyarınca, kıymet takdiri yapıldıktan sonra 7 gün içinde malını rızaen satışa çıkarma talebinde bulunabilir. İcra müdürü, bu talep üzerine borçluya 15 günlük süre tanır. Borçlu, malına alıcı bularak satış bedelini icra dosyasına yatırırsa, rızai satış gerçekleşir. Ancak bu satış, icra hukuk mahkemesince onaylanmadıkça geçerli olmaz.
Rızai satış ve cebri satış kavramları birbirine karıştırılmamalıdır. Rızai satış, borçlunun kendi inisiyatifiyle malını satmasıdır. Cebri satış ise hacizli malların açık artırma yoluyla satılması anlamına gelir.
Hacizli Mallar ve Süreler
Haciz işlemlerinde sürelerin takibi önemlidir. Örneğin, borçlunun banka hesabında bulunan paranın haczi durumunda, alacaklı 1 yıl içinde bu paranın celbini talep etmezse haciz düşer. Haczin yenilenmesi gibi bir durum söz konusu olmadığından, düşen bir haciz için alacaklının yeniden talepte bulunması gerekir.
Satış talebinde bulunulması halinde, alacaklı satış avansını yatırmakla yükümlüdür. Avans yatırılmadığı takdirde haciz geçersiz hale gelir. Ayrıca, borçlunun kötü niyetle kendi malını haczettirmesi veya sahte işlemlerle haciz talebinde bulunması İİK çerçevesinde suç teşkil eder.
Borçlunun Hacizli Mallarını Satışa Çıkarma Avantajları
Borçlu, hacizli mallarının satılmasını isteyerek malların değer kaybını önleyebilir. Örneğin, uzun süre bekleyen bir araç kullanılamaz hale gelebilir veya mevsimsel ürünler zarar görebilir. Bu durumda borçlu, cebri satış yerine rızai satış talebinde bulunarak daha hızlı bir çözüm sağlayabilir.
Sonuç:
“Haciz tatbik edilmiştir” ifadesi, borçlunun malvarlığına yasal yollarla el konulduğunu belirtir. Haciz süreci, İİK hükümlerine uygun şekilde alacaklının talebi üzerine başlar ve tasarruf kısıtlaması getirir. Borçlunun rızai satış gibi hakları kullanarak sürece olumlu katkı sağlayabilmesi mümkündür. Haciz işlemleri ve süreçler hakkında daha fazla bilgi için uzman bir hukukçudan destek almanız önerilir.
